Het systeem moet om: Faliekant tegen het hokjesdenken

Weg met de eindtoets en alle hokjes waar we kinderen op veel te jonge leeftijd in duwen. Dat vindt Jan-Matthijs Heijnemeijer, rector van het Mendelcollege in Haarlem. Hij pleit voor drempelloos overstappen en brede scholen in het voortgezet onderwijs.

“Van jongs af aan duwen we onze kinderen in hokjes. Van de maantjes en zonnetjes bij de kleuters via het voorlopig advies in groep 7 en de selectie voor het voortgezet onderwijs tot de categorale middelbare scholen. Ik ben daar faliekant tegen. Het is niet in het belang van de kinderen en aan die hokjes kleven allemaal waardeoordelen. Je mag naar het vwo en moet naar de mavo. Je stroomt op, of af. Een toets moet je halen. Onze taal is niet mals. En die framing leidt bij kinderen (en ouders) tot stress, miskenning, gevoelens van falen en noem maar op. We doen ze echt iets aan.”

Alle kinderen moeten naar elke middelbare school kunnen
— Jan-Mattijs Heinemeijer, rector Mendelcollege

Dubbel advies

“Dat onderwijssysteem verander ik niet in mijn eentje. Maar waar ik iets kan doen, zal ik dat niet nalaten. Op het Mendelcollege zijn we gestopt met open dagen, omdat middelbare scholen elkaar niet moeten beconcurreren. We toetsen minder, omdat de hoeveelheid toetsen waar we leerlingen doorheen joegen abnormaal was. We vragen basisscholen niet meer om de Cito-uitslag, maar wel om een dubbel advies. We hebben gemengde brugklassen mavo/havo en havo/vwo, zodat kinderen de ruimte hebben om zich in de onderbouw te ontwikkelen. Daarmee haken we aan op de discussie die in het basisonderwijs al langer gevoerd wordt: hoe maken we de overstap soepeler?”

Verschillende werelden

“Met basisschool De Zonnewijzer werken we ook aan drempelloos overstappen. Leerkrachten, docenten en mentoren komen samen om elkaar te leren kennen en te bespreken wat we over en weer kunnen doen. Het basis- en voortgezet onderwijs zijn echt twee verschillende werelden, terwijl er voor de kinderen maar zes weken tussen zitten. Door onze sessies komt er meer begrip voor elkaar en gaat het onderwijs beter aansluiten. We hebben nog wel een lange weg te gaan. Vooral loslaten wat we gewend zijn, iedereen zit zo vast in het eigen denken. Uiteindelijk willen we op het Mendel op referentieniveau naar leerlingen kijken, maar dat duurt nog wel een paar jaar. Vergeet niet dat kinderen op de middelbare school na elke bel naar een andere docent gaan, en dat ook wij te maken hebben met een lerarentekort.”

Bizar circus

“Ik ben vol overtuiging rector van een brede school. Een goede mavoleerling is mij even lief als een goede gymnasiast. Elke middelbare school zou in ieder geval een brede onderbouw moeten hebben, maar in Haarlem zijn dat er helaas niet veel. Heb je een mavo-advies, dan blijven op driekwart van de scholen de deuren voor jou gesloten. Iedere zomer tuigen we een bizar circus op om kinderen te laten op- of afstromen. Van mavo naar havo, van vwo naar havo; allemaal naar een andere school. Als iedere middelbare school alle onderwijstypen onder één dak had, zou dat een hoop stress schelen. Bovendien komen de leerlingen elkaar dan weer gewoon tegen, wat goed is tegen de verharding in de samenleving. Het moet normaal worden dat we de selectie uitstellen en dat alle kinderen naar elke middelbare school kunnen.”

Scroll to top