Hoe kun je Haarlemse kinderen die door leer- of gedragsproblemen uit het reguliere onderwijs tuimelen, toch een plek bieden waar zij zich optimaal kunnen ontwikkelen? In IKC Zuid-Kennemerland werken Spaarnesant, de Aloysius Stichting en Kenter Jeugdhulp samen om gespecialiseerd onderwijs te combineren met jeugdzorg. Spaarnesant is betrokken bij twee locaties: Focus (die in augustus 2020 bestuurlijk wordt overgedragen aan de Aloysius Stichting) en Schalkwijk. Locatie Schalkwijk telt 200 leerlingen, verdeeld over De Satelliet (onder- en middenbouw) en de Prof. Dumontschool (bovenbouw). “Die overstap naar een ander gebouw is eigenlijk ongewenst”, zegt directeur Annet Stroosnijder, “dus voor de toekomst hopen we op een mooi, nieuw gebouw. Onze leerlingen zijn enorm gebaat bij één vaste plek waar ze alles kunnen halen wat ze nodig hebben. Juist daarom integreren we de jeugdzorg met het onderwijs. Voorheen kregen kinderen bijvoorbeeld ’s ochtends behandeling en ’s middags les, maar dat was te verwarrend. Nu draaien leerkrachten en jeugdzorgwerkers sommige groepen samen. Zo houden we scherp in de gaten wat een leerling nodig heeft om passend onderwijs te ontvangen, en wat de leerkracht nodig heeft om dat te bieden.”
Binnen IKC Zuid-Kennemerland werken alle professionals – leerkrachten, gedragswetenschappers, een psychiater, psycholoog, logopedist, fysiotherapeut en speltherapeut – samen met ouders als één team. Dat vereenvoudigt de overdracht van informatie en het uitwisselen van expertise. “We gebruiken alle beschikbare informatie om de situatie voor het kind te verbeteren”, legt Stroosnijder uit. “Maar dat is wel ingewikkeld, omdat het om een pittige groep gaat. Voor iedere leerling is het zoeken naar wat we samen kunnen bieden. Het kost tijd om iets neer te zetten dat werkt. Daarnaast ontwikkelen we als team onze pedagogische visie, het leerklimaat en de ouderbetrokkenheid. En dat kunnen we nergens afkijken, want deze combinatie van onderwijs en zorg is redelijk uniek.”
Leidend in de visie is de methodiek, gebaseerd op cognitieve gedragstherapie, om vooral te focussen op wat goed gaat. Leerkrachten sluiten de dag bijvoorbeeld altijd positief af, ongeacht wat er is gebeurd, zodat elk kind de volgende ochtend weer met een schone lei kan beginnen. Het vraagt veel van het team en de leerlingen, die daarom extra worden ondersteund. “Dit onderwijs is een enorme uitdaging”, besluit Stroosnijder, “maar wel met de leukste kinderen van Haarlem! De kleine stapjes vooruit die we samen zetten, zijn ontzettend belangrijk in het leven van deze kinderen. Van veel ouders horen we dat hun kind eindelijk weer met plezier naar school gaat.”