‘Dit zijn de projecten die ertoe doen’, zegt Geert Hoekstra van HoekstraArchitecten als we hem spreken over de duurzame renovatie van de Cruquiusschool, die in 2020 in fasen werd opgeleverd. Het gebouw stamt uit 1912 en was totaal versleten, maar nieuwbouw was geen optie. ‘Dat wordt een proces van jaren en we hebben de school nu nodig’, legt beleidsadviseur Tom van Hooijdonk uit. Duurzaamheid is even vanzelfsprekend als belangrijk bij alle huisvestingsprojecten van Spaarnesant, of het nu om nieuwbouw, onderhoud of renovatie gaat. Omdat de wet- en regelgeving steeds hogere eisen stelt, maar ook omdat de stichting anders kansen laat liggen, aldus Van Hooijdonk. ‘Energie en onderhoud zijn structurele uitgaven. We hebben de gebouwen langdurig in bezit.’
Maar duurzaam renoveren is een kunst op zich, zeker gezien de hoge gemiddelde leeftijd (65 jaar) van de Spaarnesantgebouwen. Om de eeuwoude Cruquiusschool, een beschermd stadsgezicht, energieneutraal en gasvrij te maken, werden dak, gevels, wanden, vloeren en ramen stevig geïsoleerd. PVT-panelen op het dak wekken zowel warmte als elektriciteit op en het douchewater wordt verwarmd door een innovatief systeem met zoutkristallen. Verder is de hele school voorzien van ledverlichting (dimbaar en daglicht gestuurd) en zijn ook de gebruikte materialen, het onderhoud en het ventilatiesysteem duurzaam.
Door een slim ontwerp, met nieuwbouw in drie etages en de aula een kwartslag gedraaid, ontstond ruimte voor een extra klaslokaal. ‘En een aula met een podium’, glimlacht Hoekstra. ‘Dat zijn cadeautjes voor de school waar ik ontzettend van kan genieten.’ De architect stelt in zijn plannen functionaliteit voorop. ‘Natuurlijk wil ik een mooi gebouw ontwerpen, maar wel een die goed onderwijs faciliteert. Het onderwijs van Spaarnesant is voortdurend in beweging. Wat heeft het gebouw nodig om er groepsdoorbroken te kunnen werken? Hoe ziet het onderwijs van de toekomst eruit? Als ik jaren later langsga en zie dat het gebouw volop wordt gebruikt, is dat voor mij pure rijkdom.’ Van Hooijdonk knikt bevestigend. ‘Een gebouw zien gaan leven, is het mooiste wat er is.’
Van Hooijdonk en Hoekstra werken al bijna twintig jaar nauw samen. Het is tekenend voor de duurzaamheid die Spaarnesant ook nastreeft in de relaties met architecten, aannemers en installateurs. ‘Daarmee onderscheidt de stichting zich van andere opdrachtgevers’, vertelt Hoekstra. ‘We zijn echt een team en gaan samen voor de zaak. Iedereen denkt mee over oplossingen. Zo bouwen we met elkaar waardevolle kennis op.’ De strategische aanpak van Spaarnesant valt op. Veel huisvestingsprojecten krijgen landelijk publiciteit en de stichting krijgt regelmatig aanvragen voor lezingen en rondleidingen. Voorlopig maken de architect en beleidsadviseur zich op voor hun laatste projecten. Nog twee mooie renovaties, dan draagt Van Hooijdonk zijn taken over aan een jongere opvolger.