Zondagavond 15 maart 2020. Nederland gaat op slot. Van de ene op de andere dag blijven scholen dicht en zitten leerlingen en leerkrachten thuis in de klas. Hoe gingen de scholen van Spaarnesant daarmee om? ‘Inzetten op herhaling’, antwoordt Mandy de Graaf, directeur groep 1-4 van De Molenwiek. ‘Dat was in eerste instantie de landelijke tendens. We wisten niet hoe lang de lockdown ging duren.’ Wekenlang werkten leerlingen zelfstandig thuis met dagplanningen en geïmproviseerde instructiefilmpjes, leraren waren een paar uur per dag bereikbaar voor vragen. Van online lesgeven was nauwelijks sprake.
Hoe anders ging dat tijdens de tweede lockdown. De scholen hadden de tussenliggende maanden gebruikt om het digitale onderwijs te stroomlijnen en de aanvankelijke paniek en verwarring omgezet in structuur, controle en vertrouwen. Het normale schoolprogramma was zo goed mogelijk vertaald naar de online omgeving. ‘We hebben duidelijke afspraken gemaakt’, vertelt Irene de Later, directeur groep 5-8 van De Molenwiek. ‘Onze leerlingen krijgen bij afstandsonderwijs de hele schooldag les. Elke groep start gezamenlijk en de groepsdoorbroken ondersteuningsklasjes gaan online door.’ Ook De Peppelaer schakelde in december moeiteloos over van regulier naar online lesgeven, compleet met extra aanbod. De gymleraar bedacht uitdagende challenges en de onderwijsassistent maakte op eigen initiatief filmpjes over de natuur. De leerlingen genoten ook van zijn wekelijkse kooklessen. Directeur Dagmar Jeurissen: ‘Dat maakte het leren leuk, waardoor het afstandsonderwijs voor ouders beter te combineren was met hun werkdagen thuis.’
Tijdens de tweede lockdown hadden de Spaarnesantscholen bovendien hun noodopvang beter op orde. Die zat doorgaans een stuk voller dan in maart. De Peppelaer koos ervoor kleuters uit niet-Westerse gezinnen naar school te halen voor NT2-lessen, om taalachterstanden te voorkomen. De Molenwiek maakte kennis met het leerplein. De Later: ‘Omdat de leerkrachten van onze groepen 5-8 online lesgaven aan hun eigen klas, hebben we voor de noodopvang van die groepen een leerplein ingericht waar kinderen onder leiding van stagiaires, vrijwilligers en onderwijsassistenten zelfstandig werkten. Dat is zo goed bevallen dat we volgend jaar een structureel leerplein opstarten.’
Het afstandsonderwijs bood het afgelopen jaar meer positieve ervaringen. Door heel Spaarnesant zijn teams kritisch gaan kijken waar interactie met de leerkracht belangrijk is en waar ze effectief digitale middelen kunnen inzetten. Ook als de school gewoon open is. ‘Een dictee kun je bijvoorbeeld uitstekend opnemen’, zegt De Later. ‘Als kinderen daar zelfstandig mee aan het werk gaan, houdt de leerkracht tijd over voor begeleiding.’ Deze dictees staan meestal naast de lesdoelen, weektaken, opdrachten en instructiefilmpjes op Padlet, het digitale prikbord dat niet meer is weg te denken uit de dagelijks schoolpraktijk. ‘Door Padlet en Teams kunnen kinderen nu overal onderwijs volgen’, besluit De Graaf. ‘Iedereen neemt ook elke dag zijn schoolspullen mee naar huis. Wordt er vanavond een volgende lockdown afgekondigd, of moet iemand in quarantaine, dan gaan morgen onze lessen gewoon door.’